Ngày xưa, vua quan Trung Quốc thương cậy thế nước lớn, coi thường nước ta. Một lần sứ nhà Thanh là Chu Hy sang nước ta, vua Thánh Tông sai Lương Thế Vinh ra tiếp. Chu Hy nghe đồn Lương Thế Vinh không những nổi tiếng về văn chương âm nhac, mà còn tinh thông cả toán học nên mới hỏi:
_ Có phải ông làm sách Đại thành toán pháp, định thước đo ruộng đất, chế ra bàn tính của nước Nam đó không?
 
Lương Thế Vinh kính cẩn đáp:
_ Dạ, đúng thế!
Nhân có con voi rất to đang kéo gỗ trên sông, Chu Hy bảo:
_ Trạng thử cân xem con voi kia nặng bao nhiêu!
_Xin vâng!
Dứt lời Vinh xăm xăm cầm cân đi cân voi.
_ Tôi xem chiếc cân của ông hơi nhỏ so với con voi đấy! - Chu Hy cười chế giễu.
_ Thì chia nhỏ voi ra! - Vinh thản nhiên trả lời!
_ Ông định mổ thịt voi à? - Chu Hy ngạc nhiên.
Lương Thế Vinh vẫn tỉnh khô khô không đáp. Đến bến sông, trạng chỉ chiếc thuyền bỏ không, sai lính dắt voi xuống. Thuyền đang nổi, do voi nặng nên đầm sâu xuống. Lương Thế Vinh cho lính lội xuống đánh dấu mép nước bên thuyền rồi dắt voi lên. Kế đó trạng ra lệnh đổ đá hộc xuống thuyền, thuyền lại đầm xuống dần cho đúng dấu cũ thì ngưng đổ đá.
Thế rồi trạng bắc cân lên cân đá. Trạng cho bảo sứ nhà Thanh:
_Ông ra mà xem cân voi!
Sứ Tàu trông thấy cả sợ, nhưng vẫn tỏ ra bình tĩnh, coi thường. Khi xong việc, Hy nói:
_ Ông thật là giỏi! Tiếng đồn quả không ngoa! Ông đã cân được voi to, vậy có thể đo được tờ giấy này dày bao nhiêu không?
Sứ nói rồi vé một tờ giấy bản rất mỏng từ một cuốn sách dày đưa cho Lương Thế Vinh, Hy lại đưa luôn một chiếc thước.
Giấy thì mỏng mà li chia ở thước lại quá to, Vinh nghĩ một lát rồi nói:
_ Ngài cho tôi mượn cuốn sách.
Sứ đưa ngay sách cho Lương Thế Vinh vẻ thắc mắc. Lương Thế Vinh lấy thước đo cuốn sách, tỉnh nhẩm một lát rồi nói bề dày tờ giấy. Kết quả rất khớp với con số đã viết sẵn ở nhà. Nhưng sứ chưa tìn tài Lương Thế Vinh, cho là ông đoán mò. Khi nghi Vinh nói việc đo này rất dễ, chỉ cần đo bề dạy cuốn sách rồi chia đều cho số tờ là ra ngay kết quả thì sứ giả ngửa mặt lên trời mà nói: "Danh đồn quả không sai. Nước Nam quả có lắm người tài."